vitamine A

Vitamine A (retinol), een in vet oplosbare vitamine, is betrokken bij de weerstand. Het wordt daarom ook wel de anti-infectie vitamine genoemd. Daarnaast speelt het een rol bij de groei, het gezichtsvermogen en de gezondheid van huid en tandvlees. Voor zwangere vrouwen is vitamine A een aandachtspunt.

Bronnen voor vitamine A:Vlees maar ook groenten en fruit bevatten beta caroteen  een voorloper van vitamine A. Daarnaast wordt er in Nederland vitamine A toegevoegd aan margarine, halvarine en bak- en braadproducten, die van een zeer slechte kwaliteit zijn en alleen maar ballast stoffen zijn voor de lever en de nieren. Komt bij dat bij het maken van margarines uit goedkope plantaardige oliën wordt vervaardigt, wat weer als afvalstof transvet produceert en heel slecht is voor hart en bloedvaten.

groente:

wortelen, spinazie, broccoli, watermeloen, abrikoos

dierlijk:

leverworst, gekookt ei, kaas, boter, halfvolle melk

Hoeveel hebben we nodig per dag?

Volwassen mannen hebben per dag 900 microgram vitamine A nodig. Dit komt ongeveer overeen met drie sneetjes brood met leverpastei. Vrouwen in deze leeftijdscategorie hebben 700 microgram per dag nodig. De aanbeveling voor vitamine A is tijdens de zwangerschap verhoogd van 700 naar 800 microgram per dag.

Wat is veilig?
De Gezondheidsraad heeft de veilige bovengrens voor vitamine A vastgesteld op 3000 microgram per dag.

Wat zijn de eventuele gevolgen van een teveel aan vitamine A?Te veel vitamine A kan leiden tot 'hypervitaminose A' (van het Griekse 'hyper' = te veel). Symptomen zijn onder meer gebrek aan eetlust, verminderd gezichtsvermogen, hoofdpijn, misselijkheid, vermoeidheid, duizeligheid, spierpijn, oogafwijkingen, haarverlies en/of roodheid en schilferen van de huid. Een langdurige overdosering van vitamine A kan ontstaan als je gedurende een langere tijd meer dan 3000 microgram/dag gebruikt. Dit staat gelijk aan het eten van meer dan negen sneetjes brood met leverpastei per dag. Tijdens de zwangerschap kan een teveel aan vitamine A bij daarvoor gevoelige personen de vrucht beschadigen. Daarom wordt het gebruik van lever tijdens de zwangerschap afgeraden. Lever bevat per 100 gram namelijk al 11.000 microgram vitamine A, ver boven de veilige bovengrens van 3000 microgram per dag.
Wat zijn de gevolgen van een tekort aan vitamine A?

Voordat er sprake is van een vitamine A-tekort moet iemand gedurende een langere tijd geen tot weinig voedingsmiddelen hebben gegeten die vitamine A of bèta-caroteen (dat door het lichaam kan worden omgezet in vitamine A) bevatten. Dit zou makkelijk kunnen plaatsvinden binnen ons huidig westerse voedingsgewoonten, zoals het eten van heel of halffabricaten, (pakjes en blik voer) en eten wat in de magnetron wordt bereid is ook een grote ziekte veroorzaker. 

Voldoende vitamine A zorgt voor een goede weerstand en bij een te lage inname hiervan zal de weerstand dan ook verminderen. Daarnaast kan een tekort een droge en schilferige huid en dof haar veroorzaken.

Bij een chronisch vitamine A-tekort ontstaat er een storing in het gezichtsvermogen, zoals nachtblindheid. Dit kan overgaan in totale blindheid, door een ziekte die xeroftalmie wordt genoemd. Deze ziekte komt vooral voor in ontwikkelingslanden, waar een vitamine A-tekort de voornaamste oorzaak van blindheid is.

Symptomen van vitamine A-tekort
De belangrijkste symptomen van een vitamine A-tekort zijn:
Nachtblindheid, eventueel met blindheid tot gevolg.
droge huid met schilferingen.
Dof haar.
Een verminderde afweer
Een slecht gebit.

Groeistoornissen.
Atrofie (afname van weefsel- of orgaanmassa) van epitheelweefsel waardoor gemakkelijk infecties ontstaan (luchtweginfecties en nierinfecties), waardoor blindheid (xeroftalmie) kan ontstaan.