koffievervangers en kanker

Wie denkt slim te zijn door uit te wijken naar granenkoffies of andere koffiesurrogaten kan bedrogen uitkomen. Als deze 'koffie' gemaakt is van chicorei, dan zit er vaak flink wat acrylamide in, tot wel 10 keer zoveel als in gewone koffie.

Cichorei (Cichorium) is een geslacht uit de composietenfamilie (compositae of asteraceae). Tot dit geslacht behoren witlof (witloof), andijvie en paardenbloem.

Acrylamide is een stof die kan ontstaan als zetmeelrijke producten worden verhit boven 120°C. Producten waarin acrylamide voorkomt zijn bijvoorbeeld gefrituurde aardappelproducten zoals friet en chips, koffie, ontbijtkoek, ontbijtgranen, brood (vooral geroosterd), biscuits en crackers.

De relatie tussen kanker en bijvoorbeeld roken en onverstandig zonnen is duidelijk aangetoond met wetenschappelijk onderzoek. Voor acrylamide en kanker is die relatie veel minder duidelijk. De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) heeft in 2015 uitvoerig gekeken naar risico’s van acrylamide. Dierproeven laten zien dat acrylamide kankerverwekkend kan zijn voor muizen en ratten. Onderzoeken bij mensen zijn beperkt en niet eenduidig. Toch concludeert EFSA op basis van de dierstudies dat de inname van acrylamide via voeding het risico op het ontwikkelen van kanker bij mensen mogelijk verhoogt.

Het Voedingscentrum adviseert om weinig gefrituurde producten te eten en gevarieerd te eten. KWF sluit zich hierbij aan.

Dit roept uiteraard de vraag op, hoe zit het überhaupt met alle producten die geroosterd, gebraden of gebakken zijn. Als koffie- of chocoladebonen al een dergelijke ongezonde reactie teweeg brengt in het product zelf, een product die wij trouwens niet eens rauw kunnen nuttigen, als acrylamide in graan producten ontstaat bij bereiding d.m.v. hogere temperaturen dan 120°, dan is de vraag hoe gezond is dan ons bereide eten wel of niet, meer dan legitiem. 

klik hier: 👉 Acrylamide

 

Lijnzaad

Wat is lijnzaad en waarom is het zo gezond?

Lijnzaad is niets meer of minder dan de zaden van de vlasplant. Vezelvlas wordt al eeuwenlang gebruikt voor de productie van linnen. Uit de plant olievlas zijn lijnzaad en lijnzaadolie afkomstig. Tegenwoordig koop je het gewoon in de winkel en dat in zijn geheel, gebroken, als olie of als kant-en-klaar lijnzaadproduct.

Lijnzaad bevat heel wat belangrijke en gezonde voedingsstoffen, zoals omega 3, omega 6, vitamine B1 en B2, calcium, magnesium, zink en kalium. Een dagelijkse portie zorgt ervoor dat je alle essentiële vetzuren binnenkrijgt die je lichaam nodig heeft. Het is daarom een echte superfood! Maar dat is niet alles…

Hoe veilig is lijnzaad?

Lijnzaad is gezond, maar er wordt geadviseerd om het met mate te gebruiken. Een hoeveelheid van 15 gram gebroken lijnzaad (beter dan gemalen) wordt als veilig beschouwd. Dit komt ongeveer overeen met anderhalve eetlepel. Per dag wordt 45 gram als gezond beschouwd. Dan is het beter om dit over de dag over drie porties te verdelen.

Afvallen met lijnzaad

Wil afvallen, dan is lijnzaad je nieuwe vriend. De grote hoeveelheid voedingsvezels is niet alleen goed voor je stoelgang, het geeft ook een voldaan gevoel. Hierdoor ben je minder snel geneigd om nog wat extra op te scheppen. Overigens is het gevoel ‘vol te zitten’ geen exclusieve eigenschap van lijnzaad, maar van het type voedingsvezel.

Helpt bij diabetes

Lijnzaad op zich zal geen diabetes kunnen verhelpen. Het ligt net even iets anders. Eén op de veertien Nederlanders heeft diabetes, wat betekent dat het suikerniveau niet langer door het lichaam (voldoende) wordt afgebroken. Wat is nu de rol van lijnzaad in dit verhaal? Welnu, het verbetert de kwaliteit van het bloed en verlaagt het suikergehalte in het bloed. Dat is niet het enige, lijnzaad verbetert ook de waarden van het slechte LDL cholesterol. Overigens is het effect bij het gebruik van lijnzaadolie nihil.

Goed voor je cholesterol

Mocht je nog steeds niet weten waarom lijnzaad een superfood is: het verlaagt ook nog eens je cholesterol-niveau. Een studie onder 55 Amerikaanse vrouwen toonde aan dat lijnzaad in staat is om het slechte LDL cholesterol met 10 procent omlaag te brengen. Het goede HDL cholesterol bleef echter gelijk. Die resultaten werden door andere onderzoeken bevestigd, bovendien blijkt uit een Japans wetenschappelijk onderzoek dat lijnzaad ook een positieve invloed heeft op het verlagen van het sd-LDL cholesterol. Een extra verlaging van het slechte cholesterol kan worden verkregen als men naast lijnzaad ook cholesterol verlagende medicatie gebruikt. Zo kan een extra verlaging van 8,5 procent worden gerealiseerd.

Goed voor de bloeddruk

Lijnzaad heeft ook gunstige gevolgen heeft voor de bloeddruk. Een verhoogd cholesterol geeft immers een groter risico op hart- en vaatziekten. Wordt het cholesterol verlaagd, dan neemt ook het risico op die ziekten af. De bloeddruk is een van die factoren die daar direct verband mee houden. Lijnzaad op zich zal de bloeddruk niet direct verlagen, maar in combinatie met een gezond voedingspatroon helpt wel.

Gezonde vetzuren

Lijnzaad is rijk aan omega 3 vetzuren en dan vooral alfa-linoleenzuur (ALA). Sterker nog, lijnzaad is de op één na rijkste bron van ALA na chiazaad. Nu zal ALA niet direct voor een gevoel van herkenning zorgen, maar het is een onmisbaar vetzuur. Het is een van de vetzuren die we niet zelf kunnen aanmaken en waarbij we dus afhankelijk zijn van de voeding die we tot ons nemen. Naast het belangrijke omega 3 bevat lijnzaad ook omega 6. In een ideale situatie is er sprake van een perfecte balans tussen deze twee vetzuren. Idealiter is dit 1:2, in de praktijk wordt dit echter zelden gehaald. Afwijkingen wel vaak voor. Bij sommigen is het zelfs 1:20. Door regelmatig lijnzaad te consumeren help je het lichaam om de balans te herstellen en je gezondheid te bevorderen.

Lijnzaad zorgt voor een vlotte stoelgang

Lijnzaad maakt je darmen schoon, waardoor je stoelgang veel vlotter zal verlopen. Wanneer je het breekt, komt er een soort slijm vrij. Dat slijm vormt een laag in je darmen die alle afvalstoffen mee naar buiten neemt.

Dat is mogelijk doordat het slijm bindt met de andere stoffen. Zo wordt er een groter volume gecreëerd. Hierdoor zet de darmwand uit en gaat de darmperistaltiek – de knijpbewegingen die de darm maakt om voedsel te verteren – vlotter. Daarnaast vergemakkelijkt het gladde slijm ook het transport van de darminhoud. Bovendien bevat lijnzaad vezels, die eveneens de darmwerking en stoelgang bevorderen.

Heb je last van verstopping? Gebruik dan twee tot drie keer per dag een eetlepel lijnzaad. Gebruik daarbij minstens 150 ml vloeistof (het liefst water) om een goede werking te garanderen. Per dag drink je tijdens de kuur 1.5 tot 2 liter water. Na drie dagen zal je het resultaat zeker merken.

Hoe te bewaren en te gebruiken?

Bewaar het in een goed afgesloten pot op een koele en droge plaats, zoals de keukenkast. Lijnzaadolie zet je het best in de koelkast. Nog een tip: verhit lijnzaadolie nooit, dat doet de werking teniet.

Je kan de zaadjes puur eten, maar je kan het net zo goed verwerken in lekkere cakejes en koekjes. Ook smoothies met lijnzaad zijn lekker en gezond. Geen kookwonder? Strooi de zaadjes dan gewoon over yoghurt of een salade!

klik ook hier 👉 chiazaad

melk niet voor elk

Melk is helemaal niet goed voor ons

Wie in de jaren zestig, zeventig en tachtig is opgegroeid kent nog wel de bekende slogans “Melk is goed voor elk”, “Melk moet” en “Melk de witte motor”, die dankzij de uitgekiende marketing van de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) overal te zien en te horen waren. We zijn hierdoor gaan geloven dat melk onontbeerlijk voor onze gezondheid is en dat we niet zonder melk kunnen: het is goed voor je gebit en je zou er sterke botten van krijgen. 

Maar is dat wel zo? De Canadese voedingsjournalist Alissa Hamilton beschrijft in haar boek “Melk de witte sloper” op een heldere en onweerlegbare manier dat dit allemaal fabels zijn. Aan de hand van wetenschappelijk onderzoek in onder meer Japan, waar geen melk gedronken wordt, is namelijk aangetoond aan dat melk helemaal niet goed voor ons is: het vergroot de kans op onder meer kanker, veroorzaakt een lekkende darm en draagt in grote mate bij aan het ontstaan van acne.


Melk bevordert botontkalking
Bij veel Nederlanders is met de paplepel ingegoten dat je melk nodig hebt om in je calciumbehoefte te voorzien. Dit is klinkklare onzin, zo blijkt uit het boek van Alissa Hamilton, want melk bevat veel eiwitten en die zorgen ervoor dat de calcium in melk wordt uitgescheiden via de urine. Met melk wordt de calciumopname in het lichaam dus juist geremd, wat waarschijnlijk ook verklaart waarom er in Nederland veel meer gevallen van osteoporose (botontkalking) voorkomen dan in landen waar veel minder melk wordt gedronken.

“De foutieve redenering die Noord-Amerikanen en Europeanen tientallen jaren heeft misleid luidt als volgt: calcium is essentieel om sterke botten te krijgen; melk bevat veel calcium; dus als we geen melk drinken, krijgen onze botten niet de calcium die ze nodig hebben om sterk te zijn en krijgen we te maken met de kwalijke gevolgen voor onze gezondheid. Als je het op deze manier spelt, komt er een gedachtesprong aan het licht die elke rechtenstudent probeert te vermijden: hoewel melk veel calcium bevat, is melk niet de enige bron van calcium; hoewel melk veel calcium bevat en calcium essentieel is voor sterke botten en een goede gezondheid, betekent dat nog niet dat melk essentieel is voor sterke botten en een goede gezondheid.”

Alternatieven voor melk
De afgelopen decennia is koemelk gepromoot als een voedingsmiddel waar geen vervanging voor bestaat, je kunt er dus niet zonder. Behalve calcium is melk bijvoorbeeld rijk aan vitamine D, maar het is een gedachtenkronkel om te denken dat je melk nodig hebt om in je vitamine D behoefte te voorzien. Zelfs al zou je dagelijks liters melk drinken, dan nog zou je er geen voldoende vitamine D uit kunnen halen, tenzij de melk in het laboratorium kunstmatig verrijkt is met vitamine D.

“Melk neerzetten als een goede bron van vitamine D, is hetzelfde als beweren dat de Fruit Loops cereals van Kellogg’s een goede bron van vitamine C, ijzer, niacine, folaat en B12 zijn (een portie van 30 gram Fruit Loops bevat iets minder dan 25 procent van de ADH). Als aan een voedingsmiddel extra voedingsstoffen worden toegevoegd, zoals vitamine D in melk of meerdere vitaminen aan bewerkte ontbijtgranen, is de bron van deze voedingsstoffen niet het voedingsmiddel zelf, maar een laboratorium”

Wat de meeste mensen niet weten dat er veel meer en vaak ook betere voedingsbronnen bestaan die rijk zijn aan calcium, en alle andere voedingsstoffen waar melk rijk aan is, zoals vitamine D, eiwit, kalium, vitamine A, vitamine B12, riboflavine en fosfor. In het boek “Melk de witte sloper” wordt hier veel aandacht aan besteed, want natuurlijk vraag je je af waar je jouw calcium en andere belangrijke voedingsstoffen vandaan moet halen als je stopt met melk drinken.

Alles over melk
Niet alleen calcium en alle andere voedingsstoffen waar melk rijk aan is komen aan de orde in “melk de witte sloper”. In dit boek ontdek je verder:
Hoe melk ons en onze kinderen ziek en moe maakt
Welke tegenstrijdige beweringen er allemaal bestaan over melk
Welke ongezonde voedingsstoffen er allemaal in melk zitten (waaronder een enorme berg suiker!) maar door de melkmarketing nooit genoemd worden
Hoe het komt dat melk botontkalking bevordert
Waarom de ADH voor calcium veel te hoog is en wat de gevaren daarvan zijn
Waarom veel volwassenen lactose intolerant zijn en het evolutionaire voordeel daarvan

Het leuke aan “Melk de witte sloper” is dat het aangepast is voor de Nederlandse lezer, er staan dus veel statistieken, weetjes en andere nuttige informatie tussen die specifiek betrekking hebben op Nederland. Daarnaast is het heel persoonlijk en vlot geschreven, waardoor je het gevoel krijgt dat je wordt toegesproken door je beste vriendin in plaats van een wetenschapper.

In het laatste hoofdstuk van “Melk de witte sloper” staan allemaal eenvoudige menu’s zonder koemelk, wat stoppen met melk drinken een stuk gemakkelijker zal maken. Hamilton leert je stap voor stap om bijvoorbeeld zelf amandelmelk, heerlijke puddingen en allemaal smakelijke gerechten zonder zuivel te maken, zodat je na het lezen van het boek niet achterblijft met een gevoel van “wat nu?”.

Over de auteur
Alissa Hamilton is een gepassioneerde voedingsjournalist en bekleedt de positie van Food and Society Policy Fellow aan het Institute for Agriculture and Trade Policy in de Canadese stad Toronto.

Bron: melk de witte sloper

klik hier: 👉 melk niet goed voor elk